به نظر می‌رسد بهترین کاری که حیوانات می‌توانند خودشان آن را مدیریت کنند، جفت‌گیری با یکدیگر است. هرچند سگ‌های خانگی خودشان می‌دانند که چگونه این کار را انجام دهند، اما در این مطلب از جوان ایرانی به بررسی روش‌هایی برای تولیدمثل می‌پردازیم تا اگر مسئولیت نگهداری سگ‌ها را بر عهده دارید بدانید که چگونه باید با آنها رفتار کنید.
شرایط جفت گیری سگ‌های نر و ماده
برای جفت گیری موفقیت‌آمیز سگ‌ها، ابتدا باید محیطی آرام و بی‌سروصدا برای آنها فراهم کنید. سپس اجازه دهید که جنس نر و ماده با هم آشنا شوند تا هنگام تولیدمثل با هم درگیری نداشته باشند. زمان بارداری در سگ‌ها معمولاً ۶۳ روز است. در طی این مدت باید پروتئین‌های لازم، ویتامین‌ها، کلسیم و به طور کلی مواد ضروری موردنیاز بدن سگ‌ها را برای آنها فراهم کنید. فراموش نکنید در دوران بارداری، سگ‌ها باید همچنان فعالیت داشته باشند و ورزش‌های سبک و راحت انجام دهند.جوان ایرانی (irjavan.com)
هنگامی‌که سگ‌ها با همدیگر آشنا می‌شوند، بسیار هیجان‌زده شده و روی همدیگر می‌پرند. آنها ابتدا آلت تناسلی همدیگر را بو کرده و لیس می‌زنند. پس از آن برای جفت گیری اقدام می‌کنند. سگ ماده ایستاده و دمش را در یک‌طرف قرار می‌دهد. این حرکت نشان‌دهنده این است که آماده جفت گیری است. سگ نر بسیار خوشحال شده و آلت تناسلی خودش را از پشت وارد مهبل ماده می‌کند. حرکات متوالی و سریع را انجام می‌دهند و بسیار له‌له می‌زند. جفت گیری تا ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. ازآنجایی‌که آلت تناسلی سگ نر متورم می‌شود، حدوداً به مدت ۲۰ دقیقه داخل مهبل ماده گیر می‌کند. در این هنگام به هیچ وجه نباید آنها را از همدیگر جدا کنید، زیرا منجر به پارگی مهبل ماده و یا شکستن آلت تناسلی سگ نر خواهید شد. آنها پس از ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت که اسپرم خارج شد از همدیگر جدا می‌شوند و خودشان را با لیسیدن تمیز می‌کنند. حتی آنها ممکن است همدیگر را لیس بزنند و یا بو کنند. در این هنگام به‌احتمال زیاد بسیار تشنه خواهند بود.
چسبیدن طولانی سگ‌ها مضر است یا خیر!
جالب است بدانید که هر چه سگ‌ها به مدت طولانی‌تری پس از جفت گیری به هم چسبیده باقی بمانند، درنتیجه احتمال رسیدن اسپرم به تخمک‌ها بسیار بیشتر می‌شود. سگ‌ها نیز مانند انسان‌ها ممکن است جفت گیری کنند اما باردار نشوند. درواقع گاهی از اوقات جفت گیری آنها موفقیت‌آمیز نیست.
مدت‌زمان در کنار هم ماندن پس از جفت گیری
سگ‌ها پس از جفت گیری به مدت معمولاً به مدت ۵ تا ۴۵ دقیقه در حالت چسبیده به همدیگر باقی می‌مانند. البته سگ‌هایی که تازه جفت گیری می‌کنند ممکن است دچار اضطراب شوند. به سگ خود کمک کنید تا آرامش خود را حفظ کند و همچنان بدون حرکت باقی بماند تا با خیال آسوده از همدیگر جدا شوند.
تشخیص بارداری سگ‌ها
دامپزشک حدود ۲۵ روز پس از جفت گیری می‌تواند تشخیص دهد که سگ شما باردار است یا خیر! همچنین او می‌تواند با معاینه و یا سونوگرافی مراحل تشخیص را به عمل آورد. شما ممکن است ۳۷ روز پس از جفت گیری سگ‌ها علائم بارداری را در آنها مشاهده کنید.
علائم بارداری در سگ‌ها
اگر سگ شما به صورت تصادفی باردار شده است، حتماً در اسرع وقت نزد پزشک بروید. به طور کلی نشانه‌های بارداری شامل:
افزایش وزن و اشتهای زیاد
نوک سینه‌های تیره‌تر و بزرگتر
استفراغ و کاهش اشتها
شکم متورم
پیشگیری از بارداری ناخواسته در سگ‌ها
برای اینکه از بارداری ناخواسته در سگ‌ها جلوگیری به عمل آید، الزامی است که سگ‌های نر را از سگ‌های ماده بارور دور نگه دارید. در ابن ص.رت آنها شرایط لازم برای جفت گیری و تولید مثل را ندارند.
زمان فحلی یا پریودی سگ‌ها
معمولاً سگ‌های ماده هر ۶ ماه یک بار پریود می‌شوند. هر سیکل بین دو تا سه هفته زمان می‌برد.
البته تمام این موارد در انواع نژاد سگ‌ها متفاوت است. برخی از سگ‌ها سه یا چهار بار در طول یک سال پریود می‌شوند.
زمان سیکل پریودی با ترشحات واژن و متورم شدن آن شروع می‌شود، معمولاً سگ ماده واژن خود را لیس می‌زند. با پایان زمان فحلی یا پریودی ترشحات واژن پایان یافته و به اندازه عادی برمی‌گردد.
دقت کنید در برخی از نژادهای سگ ماده تعداد دفعات ادرار آنها در دوران فحلی بیشتر می‌شود. این مورد نشان‌دهنده این است که آنها آماده جفت‌گیری هستند.
بهترین سن برای جفت گیری سگ نر و ماده
معمولاً سگ‌های ماده از ۶ ماهگی آماده جفت گیری هستند، اما بهتر است اجازه دهید به سن ۱۵ الی ۱۸ ماهگی برسند تا اندام‌های داخلی و تناسلی آنها به اندازه مطلوب رشد کند. اگر سگ‌های ماده در سن کم جفت گیری کنند نه تنها مادران خوبی برای توله‌ها نمی‌شوند، حتی ممکن است آنها را رها کنند یا بخورند، بلکه برای سلامتی آنها نیز بسیار مضر است. آبستن شدن سگ ماده در سن کم احتمال ایجاد پوکی استخوان و کمبود مواد معدنی را در آنها افزایش می‌دهد.
برخی از نژادهای کوچک سگ‌های ماده حتی در سن ۴ ماهگی اولین سیکل پریود را دارند، اما برخی از نژادهای بزرگ حتی تا سن ۲ سالگی اولین پریود را تجربه نمی‌کنند. به طور کلی سگ‌های کوچک‌تر بیشتر از سگ‌های بزرگ در یک سال پریود می‌شوند.
هرچند سگ‌های نر نیز از حدود ۶ ماهگی تمایل زیادی برای نزدیکی با سگ‌های ماده را دارند، اما بهتر است تا ۱۲ تا ۱۸ ماهگی صبر کنید. در این صورت توانایی بارور کردن سگ ماده و توانایی تولید اسپرم را دارد. البته برخی از تحقیقات نشان داده که سگ نر از ۴ ماهگی بالغ بوده و از ۶ ماهگی آمادگی جفت گیری را دارد. این مورد بستگی به حیوان خانگی شما دارد که بررسی کنید چه زمانی علائم بلوغ در آنها ایجاد می‌شود.
قفل شدن سگ نر و ماده در هنگام جفت گیری
آناتومی اندام‌های داخلی سگ‌های نر و ماده طوری طراحی شده هنگامی‌که آنها جفت گیری می‌کنند، به دلیل اینکه آلت تناسلی متورم می‌شود، نیم ساعت در سگ قفل شده و بیرون نمی‌آید! معمولاً صاحبان سگ‌ها از این حالت می‌ترسند و احساس می‌کنند که خطری برای آنها پیش می‌آید.
توصیه مجله جوان ایرانی این است که هیچ‌وقت به زور سگ‌ها را از هم جدا نکنید و یا به آنها استرس وارد نکنید! اگر جفت گیری ناخواسته رخ داده است حتماً با دامپزشک تماس بگیرید.
برخی از افراد گزارش کرده‌اند که پاشیدن آب یخ روی سگ‌ها باعث می‌شود که زودتر از یکدیگر جدا شوند.
آیا سگ‌های عقیم در هنگام جفت گیری گیر می‌کنند؟!
هرچند این اتفاق بسیار نادر است، اما باز هم ممکن است سگ‌های عقیم شده هنگام جفت‌گیری با یک ماده گیر کنند. درواقع شما عزیزان باید بدانید که سطح تستوسترون‌های سگ عقیم شده نیز همچنان ممکن است بالا باشد. درنتیجه میل جنسی آنها افزایش پیدا کرده و همین مورد باعث تورم آلت تناسلی جنس نر می‌شود. این تورم باعث گیر کردن آلت تناسلی سگ نر داخل واژن ماده می‌شود.
راهکارهای موفقیت‌آمیز بودن جفت‌گیری
احتمالاً تعجب کنید اما باید بدانید که سگ‌های نر نسبت به سگ‌های ماده در طول جفت گیری دچار استرس بسیار بیشتری می‌شوند. درنتیجه برای اینکه احتمال جفت گیری موفق افزایش یابد، معمولاً در محیط زندگیِ سگ‌های نر این عمل انجام می‌شود. درواقع ماده‌ها را برای تولیدمثل به خانه سگ نر می‌برند. زمان جفت گیری بسیار مهم است معمولاً سگ‌های ماده بین روزهای دهم و چهاردهم پریودی آماده جفت گیری می‌شوند. البته برخی از ماده‌ها در اوایل روز سوم یا چهارم یا اواخر روز هجدهم نیز شروع به تخمک گذاری می‌کنند.
خونریزی زیاد سگ‌های ماده
برخی از سگ‌های ماده در سیکل پریودی دچار خونریزی بیش از حد می‌شوند. در این صورت حتماً با دامپزشک تماس بگیرید.
جایگزین جفت گیری سگ‌ها چیست؟
لقاح مصنوعی یک روش مناسب و سالم برای جایگزین جفت‌گیری سگ‌های نر و ماده است. جالب است بدانید در لقاح مصنوعی، احتمال ابتلای سگ به عفونت ادراری و بیمارهای مقاربتی مانند بروسلوز وجود ندارد.
دامپزشک می‌تواند لقاح مصنوعی را جایگزین جفت گیری سگ‌ها کند. در این روش نمونه اسپرم از گل میخ توسط سرنگ به فرج سگ تزریق می‌شود.
سپس سگ ماده را در داخل جعبه خود به مدت سی دقیقه قرار دهید تا از خروج مایع منی گل میخ و همچنین ادرار کردن آن سگ جلوگیری شود.
آیا هنگام جفت گیری، نژاد سگ مهم است؟
خیر، تفاوتی ندارد که نژاد سگ‌ها چه باشد. شما حتی میتوانید سگ‌ها را با گرگ میکس جفت بزنید. یا به عنوان مثال سگ هاسکی را با ژرمن جفت بزنید. اما باید بدانید که این‌گونه میکس‌ها طرفدار ندارد و از شما نمی‌خرند. شما صرفاً میتوانید برای دل خودتان این کار را انجام دهید.
ابزار نگرانی از افزایش سگ‌های بلا صاحب
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش تهران از وجود سگ‌های بلاصاحب ابراز نگرانی کرد. این‌گونه سگ‌ها با گرگ‌ها سایر گوشت‌خواران آمیزش می‌کنند و گونه‌ای به نام گرگاس را به وجود می‌آورد که خوی درندگی دارد. این‌گونه حیوانات از پسماندهای غذاهای انسان‌ها در سطل زباله تغذیه می‌کنند، همچنین تغذیه مردم به آنها باعث افزایش جمعیت آنها شده است.
برای این‌گونه حیوانات باید مراکزی در نظر گرفته شده و در آنجا نگهداری شوند. متأسفانه تعداد این‌گونه سگ‌هایی که با گرگ‌ها آمیزش می‌کنند بسیار زیاد شده است. آنها به‌صورت گله‌ای تردد می‌کرده و باعث انتقال بیماری و یا حتی کشتن انسان‌ها می‌شوند.
سخن پایانی
همان‌طور که مشاهده کردید سگ‌ها نیز مانند انسان‌ها به جفت‌گیری و تولیدمثل خود اهمیت بسیار زیادی می‌دهند. البته برای آنها بسیار مهم است که ابتدا جفت مناسب خود را انتخاب کنند. سگ‌های نر همیشه برای آمیزش آماده هستند اما سگ‌های ماده اولین فحلی را بعد از شش‌ماهگی تجربه خواهند کرد.
- ۰۱/۱۰/۱۵